Rozdział 16 (2016)

Marzena Piszczek

DETERMINANTY FINANSOWANIA ROZWOJU PRZEZ SAMORZĄD TERYTORIALNY W LATACH 2014-2020
(DETERMINANTS OF DEVELOPMENT FINANCING BY LOCAL GOVERNMENTS IN 2014-2020)

PDF

Słowa kluczowe
zmiany w otoczeniu, wyzwania rozwojowe, kondycja finansowa JST

Keywords
changes in external conditions, development challenges, local governments’ condition of finance

Streszczenie

W ostatnich latach istotnej zmianie ulegały główne czynniki mające wpływ na rozwój lokalny i regionalny. Do zmian tych należy zaliczyć zarówno zmiany kulturowe, społeczno-ekonomiczne, czy zmiany sytuacji finansowej zarówno jednostek samorządu terytorialnego (JST) jak i ich mieszkańców. Zmiana uwarunkowań funkcjonowania JST zmusza do refleksji nad możliwościami kontynuowania przez nie rozwoju, szczególnie w sytuacji wzrostu liczby realizowanych zadań przy jednoczesnym zmniejszaniu się dochodów własnych JST. Powyższe wpływają na podstawowy parametr: nadwyżkę operacyjną, która jest kluczowa dla pozyskiwania finansowania zewnętrznego. JST, aby zapobiegać negatywnym tendencjom, podejmują działania zmierzające do poprawy konkurencyjności lokalnych gospodarek. Potencjalnie najbardziej skuteczną formą realizacji tego celu jest współdziałanie i partnerstwo JST. To wymaga wypracowania spójnej polityki rozwoju, ale nade wszystko wyznaczenia możliwości jego sfinansowania. Celem artykułu jest określenie czynników mających wpływ na finansowanie rozwoju przez JST w latach 2014-2020.

Abstract

Main factors underwent change have in last years an important impact on local and regional development. It belongs to include to these changes cultural, social and economic. Change of conditionality of functioning of local government enforces for reflection over capabilities to continue development, particularly in situation of growth of number of realized tasks at simultaneous decrease in local government revenues. Above-mentioned effect basic parameter: operative surplus, which is key for winning external financing. In order to improve local competitiveness of economy, local governments undertake some activities. Cooperation and partnership is forceful form of realization of this purpose and potentially most effective. It requires developing the cohesive development policy, but more than anything else appointing the possibility of financing it. The aim of the article is determination of factors that have an influence on financing of development through JST in 2014-2020.

Literatura/References

  1. Bąkowski T. (red.) (2015). Ustawa o związkach metropolitarnych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
  2. Borowik M. (2013). Doskonalenie systemu zarządzania finansami w jednostkach administracji publicznej. Koncepcje, metody, techniki, narzędzia, instrumenty. Kraków-Legionowo: edu-Libri.
  3. Czarnecka A., Kowalska K. (2015). Samorząd terytorialny w systemie zarządzania gospodarką lokalną. Doświadczenia i wyzwania współczesności. Częstochowa: Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej.
  4. Czekaj M. (2015). Sytuacja samorządów u progu nowego etapu finansowania 2014-2020 – występujące ograniczenia. Finanse Komunalne 1-2.
  5. Czempas J. (2015). Struktury i procesy demograficzne jako determinanty decyzji podejmowanych przez samorządy terytorialne. Finanse Komunalne 1-2.
  6. Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M. (2010). Metody analityczne w działalności jednostek podsektora samorządowego. Warszawa: Difin SA.
  7. Filas J., Piszczek M., Stobnicka I. (1999). Budżet zadaniowy. Narzędzia i procedury. Warszawa: Agencja Rozwoju Komunalnego – Fundacja Skarbu Państwa.
  8. Filipiak B. (2008). Strategie finansowe jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  9. Filipiak B., Dylewski M., Gorzałczyńska-Koczkodaj M. (2011). Analiza finansowa budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: Municipium S.A.
  10. Gaudyn P. (2015). Przekształcenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej a sytuacja finansowa samorządów. Finanse Komunalne 3.
  11. Janik R. (2015). Samorządy w obliczu wyzwań globalizacyjnych. (w:) K. Głębocki, A. Bazan-Bulanda, A. Czarnecka, K. Kowalska (red.). Samorząd terytorialny w systemie zarządzania gospodarką lokalną. Doświadczenia i wyzwania współczesności. Częstochowa: Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej.
  12. Jastrzębska M. (2016). Nadmierne zadłużanie się jednostek samorządu terytorialnego – przyczyny, skutki, przeciwdziałanie. Finanse Komunalne 6.
  13. Kata R. (2016). Polityka podatkowa gmin jako narzędzie stymulowania przedsiębiorczości lokalnej. Finanse Komunalne 3.
  14. Kańduła S., Przybylska J. (2008). Organizacja działalności gospodarczej samorządu terytorialnego w Polsce. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
  15. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. Nr 78 poz. 483.
  16. Kornberger-Sokołowska E. (2015). Wskaźnik zadłużenia a uwarunkowania funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego w warunkach zmiennej koniunktury gospodarczej. Finanse Komunalne 1-2.
  17. Kornberger-Sokołowska E. (2013). Zasada adekwatności w systemie finansów samorządu terytorialnego w Polsce. Warszawa: LexisNexis.
  18. Lubińska T. (red.) (2009). Nowe zarządzanie publiczne – skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce. Warszawa: Difin sp. z o.o.
  19. Maśloch G., Sierak J. (red.) (2013). Gospodarka i finanse samorządu terytorialnego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa.
  20. Miszczuk A., Miszczuk M., Żuk K. (2007). Gospodarka samorządu terytorialnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  21. Ministerstwo Finansów (2016). Nadwyżka operacyjna w jednostkach samorządu terytorialnego w latach 2013-2015. Pobrane z: www.finanse.mf.gov.pl.
  22. Nawrocki B. (2016). Model szacowania optymalnego poziomu zadłużenia oraz maksymalnych wydatków inwestycyjnych. Finanse Komunalne 1-2.
  23. Owsiak S. (red.) (2002). Budżet władz lokalnych. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  24. Pakoński K. (red.) (2000). Budżet. Zintegrowane zarządzanie finansami. Poradnik dla gmin. Warszawa: Municipium S.A.
  25. Piotrowska-Marczak K. (2013). Budżet zadaniowy i jego związki z działalnością nadzorczą, opiniodawczą i kontrolną RIO. Finanse Komunalne 1-2.
  26. Poniatowicz M. (2014). Instrumenty nowoczesnego zarządzania finansami w kontekście efektywności, sprawności i skuteczności działania jednostek samorządu terytorialnego. Finanse Komunalne 7-8.
  27. Porawski A., Potkański T., Czajkowski M., Szewczuk J. (2016). Ogólna charakterystyka stanu i uwarunkowań współpracy jednostek samorządu w Polsce. (w:) T. Potkański (red.). Współpraca jednostek samorządu terytorialnego narzędziem wsparcia polityki rozwoju. Poznań: ZMP.
  28. RIO przypomina. Czas na lokalne budżety oraz wieloletnie prognozy finansowe. Pobrane z: http://samorzad.pap.pl/depesze/temat_dnia/169581/RIO-przypomina-czas-na-lokalne-budzety.
  29. Stec M., Mączyński M. (red.) (2016). Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego. Dopuszczalność i granice prowadzenia. Warszawa: Wolters Kluwer.
  30. Surówka K. (2016). Pozyskiwanie środków unijnych a problem zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego w okresie 2007-2013 – wnioski dla władz samorządowych w nowej perspektywie. Finanse Komunalne 9.
  31. Surówka K. (2013). Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego w Polsce. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  32. Swaniewicz P. (2004). Finanse lokalne. Teoria i praktyka. Warszawa: Municipium.
  33. Szewczuk J. (2016). Przed jakimi wyzwaniami stoją samorządy i dlaczego musza współpracować. (w:) T. Potkański (red.). Współpraca jednostek samorządu terytorialnego narzędziem wsparcia polityki rozwoju. Poznań: ZMP.
  34. Tarnowski W. (2015). Wieloletnia prognoza finansowa – fikcja czy instrument stabilizacji finansowej samorządu? Polemika. Finanse Komunalne 5.
  35. Ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997 Nr 9 poz. 43).
  36. Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104).
  37. Ustawa z dnia 27.08.2009 Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1241 ze zm.).
  38. Ustawa z dn. 27.08.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013, poz. 885, ze zm.).
  39. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o związkach metropolitarnych (Dz.U. 2015, poz. 1890).
  40. Walczak P. (2013). Zarządzanie długiem w jednostkach samorządu terytorialnego. (w:) M. Łyszczarz, G. Dragon (red.). Vademecum skarbnika jednostki samorządu terytorialnego. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
  41. Wanat L. (2016). Dobre praktyki współpracy międzysamorządowej. (w:) T. Potkański (red.). Współpraca jednostek samorządu terytorialnego narzędziem wsparcia polityki rozwoju. Poznań: ZMP.
  42. Zioło M. (2016). Przyczyny, uwarunkowania oraz sposoby przeciwdziałania niewypłacalności gmin – teoria i praktyka. Finanse Komunalne 10.

Sugerowane cytowanie/Suggested citation

Piszczek, M. (2016). Determinanty finansowania rozwoju przez samorząd terytorialny w latach 2014-2020. W: M. Ćwiklicki, M. Jabłoński, S. Mazur (red.), Współczesne koncepcje zarządzania publicznego. Wyzwania modernizacyjne sektora publicznego (s. 227-240). Kraków: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.